تولید بذر قارچ, قارچ

۶ شرکت برتر تولید بذر قارچ در جهان

تولید بذر قارچ با کیفیت یکی از نکات بسیار مهم در پرورش قارچ است که تاثیر بسیار زیادی در میزان عملکرد و باردهی کمپوست قارچ دارد.

بذر قارچ چیست؟

معمولاً به بذر اولیه تولید قارچ، اسپان (Spawn) نیز گفته می شود. بذر قارچ دکمه ای یا اسپاون، به اندام های رویشی قارچ یا میسیلیوم ها به همراه مواد غذایی زمینه ای همراه آن گفته می شود.
طرز تهیه اسپان قارچ دکمه ای چگونه است؟
تولید اسپان قارچ دکمه ای شامل قرار دادن میسلیوم قارچ مورد نظر در محیط های کشت استریل، مناسب و تحت شرایط استریل می باشد. شروع کشت را می توان با استفاده از یک کلاهک قارچ سالم و تازه و یا نمونه آزمایشگاهی انجام داد و سپس از این کشت، کشت های ثانویه زیادی در محیط کشت آگار انجام خواهد شد. در این باره در آینده ای نزدیک به طور کامل درباره آموزش تولید بذر قارچ دکمه ای به صورت مصور توضیح می دهیم.

میزان بذر قارچ مورد نیاز در کمپوست چقدر است؟

بر اساس توصیه تولید کنندگان بذر خارجی میزان بذر مورد نیاز به ازای هر تن کمپوست قارچ دکمه ای پنج تا ده لیتر (باتوجه به پیشنهاد تولید کننده بذر می تواند متفاوت باشد) مورد نیاز است که اجازه بدهید راجع به مبنای مصرف توضیح بدهیم. اگر دقت کرده باشید ظرفیت شرکت های تولید کننده خارجی بذر به لیتر در سال ارائه می شود.
در کشور ما مبنای مصرف بذر به ازای هر تن کمپوست بین ۱۰  تا ۱۲ کیلو گرم است مثلاً برای یک تونل با ظرفیت ۱۰۰ تن کمپوست حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوگرم مصرف می شود ولی مبنای میزان مصرف بذر مصرفی در کشورهای دیگر بر اساس لیتر در تن کمپوست است که حدود هفت تا ده لیتر اسپان در یک تن  کمپوست است؛ هر لیتر اسپان برابر تقریبا حدود ۰/۷ کیلوگرم (اگر دقیق تر بخواهیم بگوییم ۰/۶۸ تا۰/۷۵ کیلوگرم) است یعنی برای یک تونل با ظرفیت ۱۰۰ تن کمپوست حدود بین هفتصد تا هزار لیتر بذر یا بهتر است بگوییم حدود پانصد تا هفتصد کیلوگرم بذر مورد نیاز است که همان طور که گفته شد در کشور حدود دو برابر مصرف می شود.
اینکه آیا میزان مورد مصرف بذر در میزان عملکرد تاثیری دارد یا خیر موضوعی است باید در یک مقاله جداگانه بررسی کنیم.

بذر قارچ را از کجا تهیه کنیم؟

خیلی از دوستان می پرسند بذر قارچ را از کجا بخریم؟ اول باید بپرسیم که این بذر را برای چه میخاهیم؟ اجازه دهید کمی بیشتر توضیح دهیم.
همان طور که قبل گفتیم قارچ ها مثل گیاهان نیستند که مواد غذایی مورد نیازشان را خودشان بسازند اصولاً قارچ ها به خاطر داشتن کلروفیل و با استفاده از نور خورشید، آب و عناصر موجود در خاک می توانند موادغذایی مورد نیازشان را تولید کنند اما در مورد قارچ ها این گونه نیست بلکه باید مواد غذایی به صورت آماده در اختیارشان قرار بگیرد که به این مواد غذایی آماده، کمپوست قارچ گفته می شود. در حقیقت قارچ ها برای رشد و تغذیه به کمپوست احتیاج دارند. هر قارچی برای رشد به کمپوست خاص خودش احتیاج دارد که این بذر باید با کمپوست قارچ مخلوط شود و در شرایط رشد قرار بگیرد.
حالا اگر بذر را برای تولید قارچ دکمه ای می خواهید باید بگوییم این کار توسط تولید کنند گان کمپوست انجام می شود یعنی وقتی شما کمپوست قارچ می خرید در حقیقت کمپوست مخلوط شده با بذر را می خرید و نیازی به بذر اضافی ندارید و اگر بذر اضافه ای (مثل بذر رو) لازم یاشد خود تولید کننده کمپوست در اختیارتان قرار می دهد و بهتر است خود را در گیر تولید بذر قارچ نکنید ولی اگر برای بذر قارچ های دیگر مثل بذر قارچ صدفی یا بذر قارچ گانودرما مورد نیازتان باشد بهتر است به جای اینکه درگیر تولید آن بشوید؛ آن را از واحد های تولید کننده تهیه نمایید در حال حاضر آقای دکتر فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد در  زمینه تولید بذر قارچ های مختلف و با کیفیت، فعالیت  می کنند. همچنین برای اطلاعات بیشتر می توانید در پایان همین صفحه سوالات خود را با ما در میان بگذارید.

ویژگی های بذر قارچ دکمه ای مطلوب چیست؟

برای دانستن ویژگی های بذر قارچ دکمه ای مطلوب، همیشه قبل از استفاده از اسپان به دقت کیسه های اسپان را بررسی کنید. میزان رشد میسیلیوم ها در اطراف بذرها، رنگ میسیلیوم ها، بوی ترشیدگی، وجود بیماری های و کپک ها داخل کیسه مثل کپک سبز نشانگر نقص در کیسه های اسپان می باشد.

شرکت های برتر تولید بذر قارچ در جهان کدامند؟

  • رتبه اول: سیلوان (sylwaninc.com)

بدون شک رتبه یک تولید بذر قارچ در جهان، متعلق به شرکت سیلوان آمریکاست. این شرکت بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگترین توزیع کننده بذر قارچ در جهان محسوب می شود که در سال ۱۹۲۰ یعنی حدود ۱۰۰ سال پیش تاسیس شده است و در ۱۶ منطقه دنیا حضور دارند و محصولات تولیدی خود را هم به ۶۵ کشور جهان صادر می‌کند.
مجموعه عظیمی که حدود ۶۰۰ سویه که از بیش از ۵۰ گونه بذر قارچ در سیلوان گردآوری شده اند که بسیاری از آنها با کشت بافت و یا جمع اوری اسپور های قارچ ها از سرتا سر جهان گرفته شده است.


کیفیت بذر تولیدی این شرکت در ایران نسبت به سایر رقبا با فاصله زیادی در اولویت قرار دارد و هر چند به صورت مداوم بذر قارچ مورد نیاز کمپوست تولید ایران وارد کشور نمی شود ولی با این وجود همین مقدار کم بذری که، به دست تولید کنندگان در ایران می رسد، کیفیت بالای بذر تولیدی این شرکت را اثبات می کند.
سیلوان مدعی است که بوسیله علم ژنومیک که شامل تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات ژنتیکی موجودات است و با مطالعه DNA آنها، گونه های جدیدی را ایجاد کرده است و همچنین با همکاری دانشمندان دانشگاه های معتبر مثل دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا _ ایالات متحده آمریکا، دانشگاه جیلین _ چین، دانشگاه کشاورزی آتن – یونان و…. ،گونه های جدید بذری را تولید کرده که نسبت به بیماری ها و سیاه شدن مقاوم تر هستند.

یکی از تکنولوژی های که این شرکت در تولید بذر قارچ استفاده می کند تکنولوژی ماشین v – blender اتوماتیک است که فن آوری پیشرفته ای محسوب می شود
محصولات سیلوان

البته سیلوان به تولید محصولات جانبی دیگر مثل محصولات کنترل بیماری ها و حشره کش ها و مکمل های رشد و انواع مختلف از توری های پارچه ای (برای پوشش کمپوست و استفاده در تونل ها) پرداخته است.

ایده جالب شرکت سیلوان
سیلوان با تشکیل یک تیم فنی با ۱۵ مشاور و متخصص به مشتریان خود مشاوره می دهد. این تیم با ماموریت و سفر و با طی مسافت هایی بیش از  یک میلیون و پانصد هزار کیلومتر در جهان به واحد های پرورش و با حضور در واحدهای کمپوست سازی، مشاوره های یک روزه به تولید کنندگان این بخش می دهد.
به هرحال نمی توان کمپوست و بذر و پرورش قارچ را از هم جدا دانست، کاهش کیفیت در عملکرد هر کدام از موارد فوق تاثیر بسیار زیادی در عملکرد نهایی دارد. مثلاً اگر یک بذر خوب با یک کمپوست نامناسب مخلوط گردد؛ مطمئناً نتیجه جالب توجه نخواهد بود. بنابراین برای اینکه مشتریان از این شرکت بهترین نتیجه را از بذر بگیرند، این مشاوره ها انجام می شود که افزایش عملکرد و در نتیجه افزایش رضایت نسبی مشتریان سیلوان را در پی خواهد داشت.
 برگزاری کارگاه های آموزشی
این ایده که باید از اسپان تولیدی سیلوان بهترین نتیجه را گرفت، باعث شده است علاوه بر خدمات بعد از فروش که ذکر شد، برگزاری کارگاههای آموزشی نیز در برنامه های کار این شرکت قرار گیرد که در حوزه های زیر برگزار می گردد:

  • انتخاب و بهداشت کمپوست
  • برداشت صحیح قارچ
  • حشرات و بیماری های قارچ
  • تکنیک های تولید و پرورش قارچ صدفی
  • روش های پرورش قارچ های قهوه ای Tucson Brown

نمایندگی فروش بذر سیلوان در کشورهای اطراف ایران
اوکراین، چین، روسیه، مجارستان، لهستان، ترکیه

  •  رتبه دوم: آمیسل (www.amycel.com)

برند امریکایی، مدیر ایرانی
آمیسل در سال ۱۹۷۱ تاسیس و در سال  ۱۹۷۹ در سان باتیستای (San Juan Bautista) کالیفرنیا، آزمایشگاه تولید بذر قارچ آن، راه اندازی شد.


مدیریت این شرکت در سال ۱۹۸۱ به آقای شاه کاظمی واگذار شد و در سال ۱۹۸۹ از شرکت دولتی به خصوصی واگذارشد و تا سال ۹۶ میلادی مرکز فروش آن به غیر از آمریکا به ۷ کشور هلند، فرانسه، انگلستان، ایرلند، ایتالیا، مکزیک و کانادا گسترش پیدا کرد.

محصولات آمیسل

افزودن مکمل به معنی افزودن موادی با پروتئین بالا در مراحل مختلف پرورش به کمپوست و یا خاک می باشد و هدف از این کار افزایش میزان باردهی محصول است.

مقایسه سیلوان و آمیسل:

کیفیت بذر شرکت آمیسل نسبت به رقبای خود در رتبه دوم  قرار می گیرد البته خیلی وقت است که بذر این شرکت وارد کشور نشده است که ممکن است یکی از دلایلش بعد فاصله باشد و این در حالی است که سیلوان در نقاط مختلف جهان امکان تولید را دارا بوده و بیشتر در دسترس است.

  • رتبه سوم: ایتال اسپان (italspawn.com/en/company.php)

در سال ۱۹۷۷ این شرکت توسط والنسیو سارتر (Valentino Sartor) در ایتالیا تاسیس شد. آقای سارتر در دهه ۱۹۶۰ با توجه با آموزش های خانوادگی که دیده بود اولین نفر در زمینه تولید قارچ در ایتالیا محسوب می شود.
ایتال اسپاون ابتدا فعالیت خود را با تولید چند گونه بذر قارچ هیبرید شروع کرد و لیکن به تدریج بذر های دیگر و مکمل ها را نیز به محصولات خود اضافه کرد. این شرکت در حال حاضر، اسپان قارچ با کیفیت بالا را به غیر از ایتالیا، به ۲۴ کشور جهان از جمله آمریکا، کانادا، مکزیک، ایران (شرکت جوانه کرج) و…..صادر می کند.
شخصاً فرصت تجربه کار با این بذر را داشته ام، کمیت و کیفیت بذر این شرکت در مقایسه با سیلوان و آمیسل در رتبه پایین تری قرار دارد ولی بهتر از رتبه بعدی می باشد و در تجربه ای که داشتم کیفیت بذر های تکثیر شده ایرانی خودمان نتایج بهتری نسبت به این بذر داشته است که البته بحث حمل و نقل بذر، بیشتر نیاز به بررسی دارد چون بحث حمل و نقل در کیفیت بذری که به دست مشتری می رسد بسیار مهم می باشد.

مراحل تولید بذر قارچ در این شرکت پنج مرحله بوده که شامل:

  • پختن: پختن دانه ها همرا با مخلوط شدن با پودر در داخل مخلوط کن های بزرگ
  • استریلیزه: استریل کردن دانه ها پس از پختن طی یک رژیم حرارتی و دمایی مشخص
  • تلقییح یا مایه زنی: تلقیح کیسه ها پس از خنک شدن و پس از آن کیسه بندی
  • انکوباسیون: رشد ریسه ها در یک محیط کنترل شده دما و CO2 یکنواخت با سیستم کامپیوتری
  • ذخیره سازی و نقل انتقال بررسی بذرهای آماده قبل از بسته بندی و فریز و انتقال

محصولات ایتال اسپان

  • رتبه چهارم: لامبرت (www.lambertspawn.com)

در سال ۱۹۰۳، لوئیس فام لامبرت نخستین ماشین تولید بذر قارچ را در مینه سوتا در امریکا تولید کرد. اسپان های او به کشاورزانی که قارچ در غارهای رودخانه میزوری پرورش می دادند، فروخته می شد. تا سال ۱۹۰۷، شرکت تولید اسپان آمریکایی لامبرت، حداقل هفت نوع مختلف از گونه های Agaricus را برای تولید کنندگان در سراسر آن کشور عرضه می کرد.

لامبرت محصولات خود را به امریکا، آسیا، استرالیا، اروپا، آفریقا و خاورمیانه عرضه می کند.

فرایند تولید اسپان در لامبرت
بیش از ۹۰ سال است که لامبرت در زمینه تولید اسپان تخصص و تجربه دارد. این شرکت با انتخاب بهترین بذرها و مواد اولیه مرغوب، بهترین کیفیت ها را ارائه می دهد.
در مرکز کشت بافت، مواد اولیه که در نیتروژن مایع، فریز شده است برای تولید اسپان مورد استفاده قرار می گیرد. آزمایش های کیفی در هر مرحله از کشت بافت انجام می شود. قبل از اینکه محصول در تولید مورد استفاده قرار گیرد، باید توسط یکی از متخصصان قارچ شناسی لامبرت مورد تایید قرار گیرد.
پس از استریلیزاسیون و تلقیح، مواد سوبسترا در کیسه های فیلتر مخصوص پر می شود و سپس در اتاق های فیلتر شده HEPA جهت رشد قرار می گیرد. در طول این مدت نظارت و تنظیم دمای محیط به صورت مرتب توسط کارکنان لامبرت صورت می گیرد.

محصولات لامبرت

  • رتبه پنجم: مایسلا (www.mycelia.be/en)

شرکت Mycelia در سال ۱۹۸۵ توسط مگدا ورفایل، مایکولوژیست و قارچ شناس، تاسیس شد. در مرحله اول او یک آزمایشگاه کوچک را به عنوان یک مرکز تحقیقات در دانشگاه تاسیس کرد، که شامل یک واحد تولید کوچک تولید اسپان بود. در مرحله دوم در سال ۱۹۹۰، یک آزمایشگاه بزرگتر که دارای ظرفیت تولید ۱۲۰۰۰ لیتر (حدود ۷/۵ تن) اسپان در هفته بود، تاسیس کرد. در سال ۲۰۰۸، Mycelia به محل تولید واقع در نول بلژیک رفت که در آنجا ظرفیت تولید، ۳۰ هزار لیتر (حدود ۱۸ تن) در هفته بود. در سال ۲۰۱۵ این میزان به ۳۷،۰۰۰ لیتر (حدود ۲۲ تن) افزایش یافته است.

تولید اصلی این شرکت اسپان قارچ است. مایسلا، اسپان های مادری و بیش از ۲۶۰ گونه و سویه، برای فروش عرضه می کند. همچنین دانش حرفه تخصصی در مورد تکنولوژی میسلیوم و قارچ را به اشتراک می گذارد.

محصولات مایسلا

  • رتبه ششم: هلندر اسپان (www.hollanderspawn.com)

شرکت هلندر اسپاون که در ایران گمنام و ناشناخته است در آخر لیست شرکت های تولید بذر قارچ در جهان معرفی می شود.
این شرکت در سال ۱۹۷۲ توسط جان و رابرت جانسون در هلند تاسیس شده است که در سال حدود ۳۲۰۰۰ تن بذر تولید و به ۳۰ کشور جهان صادر می کند و علاوه بر تولید بذر قارچ، سوبسترای قارچ قهوه ای، سوبسترا و تمامی موراد مورد نیاز برای رشد قارچ دکمه ای را هم تولید می کند.

در این شرکت واحد مشاوره ای ایجاد شده است که مجهز به آزمایشگاههایی هستند که متقاضیان می توانند نمونه های کمپوست خود را جهت بررسی ارسال کرده و بر اساس نتایج آزمایشات تغییرات لازم را برای تولید یک کمپوست با کیفیت به صورت یک پیشنهاد دریافت کنند.
محصولات هلندر اسپان

نقطه قوت هلندر اسپاون
این شرکت هم مانند سیلوان دارای مشاورانی است که از مزارع کمپوست و پرورش قارچ بازدید می کنند و مشاوره های لازم را در موارد مختلف برای بهبود عملکرد کمیت و کیفیت محصول تولیدی و کنترل آفات و بیماری ارائه می دهند.

چون از این شرکت، بذری وارد ایران نشده است؛ نمی توان برای کیفیت بذر و تولید بذر قارچ آن، قضاوت دقیقی داشته باشیم ولی چیزی که مسلم است خیلی شناخته شده نیست و در رده های پایین تر قرار می گیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *