گیاه اچوریا گونهای ساکیولنت از تیرهی کراسولاسه یا گلنازیان و بومی آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و مکزیک است. اچوریا به دلیل رشد سریع، ظاهر جذاب و نگهداری آسان طرفداران زیادی دارد.
ترتیب قرار گرفتن برگها به شکل رزت، برگهای گوشتی و رنگهای متنوع باعث شدهاند تا اچوریا شباهت زیادی به گلها داشته باشد و وقتی در تابستان گل میدهد منظرهای چشمنواز را به تصویر میکشد. در بهار و زمانی که فصل رشد گیاه آغاز میشود برای کاشت اچوریا اقدام کنید.
بیشتر گونههای اچوریا گیاهان نسبتاً کوچکی هستند که عرض آنها از ۳۰ سانتیمتر بیشتر نمیشود اما بعضی از گونههای اچوریا وقتی رشد میکنند شبیه به درختچهای کوچک هستند و ارتفاع آنها تا ۶۰ سانتیمتر هم میرسد.
نگهداری از گیاه اچوریا
همهی ساکیولنتها برگها یا ساقههایی دارند که آب را داخل آنها ذخیره میکنند و به همین دلیل در بیشتر موارد به مراقبتهای یکسانی نیاز دارند.
فرقی نمیکند که معمولاً در پرورش گیاهان موفق هستید یا نه؛ اینکه اچوریا به یک گیاه آپارتمانی ایدئال تبدیل شود کار سختی نیست. اچوریا در محیطهای خشک و آفتابگیر به خوبی رشد میکند و حتی اگر هر از چند گاهی به آن بیتوجهی کنید، از شما تشکر هم خواهد کرد.
هنگام آبیاری اچوریا، مراقب باشید آب لابهلای برگهای گیاه باقی نماند، چراکه میتواند باعث پوسیدگی یا بیماریهای قارچی و به دنبال آن مرگ گیاه بشود. همچنین همزمان با رشد گیاه برگهای مرده را از انتهای آن جدا کنید. این برگهای مرده شرایط را برای هجوم آفتها فراهم میکنند.
نور
اچوریا برای رشد به نور زیادی نیاز دارد. این گیاه روزانه باید بین چهار تا شش ساعت در معرض نور کامل و مستقیم خورشید قرار بگیرد. اگر اچوریا در مکانی کاملاً آفتابگیر رشد نکند، به گیاهی کمپشت با ساقهای بلند تبدیل میشود و به احتمال زیاد گل نمیدهد.
برای کمک به گلدهی اچوریا، گیاه را در طول تابستان به فضای باز انتقال دهید. البته اگر میخواهید گیاه خود را به فضای باز منتقل کنید، این کار را به تدریج انجام دهید تا گیاه بتواند با شرایط جدید سازگار شود. همچنین از آنجا که بعدازظهرها نور خورشید شدید است و میتواند گیاه را بسوزاند، مکانی را انتخاب کنید که بعدازظهرها کمی سایه داشته باشد.
خاک
خاکی که از آن برای پرورش اچوریا استفاده میکنید باید سبک و متخلخل باشد و زهکشی مناسبی داشته باشد تا بتواند رطوبت اضافی را از ریشه دور نگه دارد. خاک گلدان مخصوص کاکتوس گزینهی مناسبی برای اچوریا است. البته میتوانید خودتان خاک مخصوص کاکتوس تهیه کنید؛ کافی است سه قسمت خاک گلدان، دو قسمت ماسهی درشت و یک قسمت پرلیت را با یکدیگر مخلوط کنید. از نظر pH خاک، اچوریا در خاکهای کمیاسیدی به خوبی رشد میکند.
آب
حیاتیترین جنبه در مراقبت صحیح از اچوریا آبیاری است. مانند بسیاری از ساکیولنتها، اچوریا به آبیاری زیاد نیاز ندارد اما اینکه مدتی طولانی در خاک کاملاً خشک رشد کند را هم نمیپسندد. چروکیده شدن برگها نشانهی این است که گیاه به آبیاری نیاز دارد. اینکه اچوریا را کمتر آب بدهید بهتر از آن است که در آبیاری زیادهروی کنید، چراکه آبیاری بیش از حد میتواند خیلی سریع باعث پوسیدگی ریشهی گیاه بشود.
بین دو نوبت آبیاری، صبر کنید تا خاک کاملاً خشک شود و بعد برای آبیاری اقدام کنید. در هر نوبت آبیاری، گیاه را به گونهای آبیاری کنید که آب از سوراخهای زهکشی انتهای گلدان خارج شده و خاک به خوبی خیس شود. با توجه به اندازهی گیاه، هر ۷ تا ۱۰ روز یک بار آبیاری با نصف فنجان یا یک فنجان آب میتواند در طول فصل رشد کافی باشد. اگر از زیرگلدانی استفاده میکنید، بعد از آبیاری حتماً آب داخل زیرگلدانی را تخلیه کنید.
در طول تابستان باید اچوریا را بیشتر از زمستان آبیاری کنید. در طول زمستان برای جلوگیری از چروکیدگی برگها ماهی یک بار آبیاری کافی است.
دما و رطوبت
اچوریا در محیط گرم و خشک رشد میکند و نمیتواند سرما را به خوبی تحمل کند. از طرفی دیگر رطوبت زیاد هم میتواند پوسیدگی ریشه را به دنبال داشته باشد. میزان دما و رطوبت مناسب برای خانه برای نگهداری از اچوریا هم مناسب است و نباید این گیاه را در مکانی مرطوب مانند حمام قرار دهید. اگر در منطقهای زندگی میکنید که در زمستان دمای هوا از ۱۰ درجهی سانتیگراد پایینتر نمیرود، میتوانید اچوریا را در باغچه بکارید. اگر در زمستان یخبندان پیشبینی شد، اچوریا را به فضای بسته منتقل کنید.
کود
اچوریا برای رشد به کوددهی منظم نیاز ندارد چرا که این گیاه با خاکی که از نظر مواد مغذی فقیر است سازگار میشود. اگر در کوددهی زیادهروی کنید، اچوریا خیلی سریع آسیب میبیند. در طول بهار و تابستان هر چند وقت یک بار اچوریا را تغذیه کنید تا به رشد بهتر گیاه کمک شود.
بهتر است برای تغذیهی اچوریا از کودهای مخصوص کاکتوس و ساکیولنت استفاده کنید. البته میتوانید از کود مایع سه بیست هم استفاده کنید اما باید آن را به صورت کاملاً رقیقشده مورد استفاده قرار دهید، به این معنی که بین نصف تا یکچهارم از مقدار توصیهشده را استفاده کنید. برای کوددهی به گیاهان جوان از کودهایی که نیتروژن کمتری دارند استفاده کنید.
هرس
اگر هر چند وقت یک بار اچوریا را هرس کنید، به رشد بهتر گیاه، عمر طولانیتر آن و جلوگیری از پوسیدگی کمک کردهاید. به طور کلی، لازم نیست برنامهی منظمی را برای هرس اچوریا دنبال کنید اما اگر به دلیل کمبود نور گیاه شما ساقهای بلند و کشیده پیدا کرد، ساقه را کوتاه کنید تا گیاه ظاهر بهتری پیدا کند. اگرچه هر زمانی میتوانید برای هرس اچوریا اقدام کنید اما بهتر است این کار را در ابتدای فصل رشد گیاه انجام دهید.
از طرفی دیگر، چرخهی طبیعی زندگی گیاه اینگونه است که به تدریج برگهای پایینتر خشک شده و میمیرند. این برگهای مرده را بین دو انگشت خود قرار دهید و به آرامی آنها را از گیاه جدا کنید تا هنگامی که به گیاه متصل هستند دچار پوسیدگی نشوند. همچنین جدا کردن این برگها میتواند به رشد سریعتر برگهای جدید کمک کند.
تعویض گلدان
لازم نیست هر ساله برای تعویض گلدان اچوریا اقدام کنید و تنها زمانی این کار را انجام دهید که دیگر گلدان فعلی فضایی برای رشد بیشتر گیاه نداشته باشد. از آنجا که گیاه در بهار رشد بیشتری دارد، توصیه میشود تعویض گلدان را در بهار انجام دهید.
هنگام تعویض گلدان ابتدا مطمئن شوید که خاک کاملاً خشک است و بعد برای خارج کردن گیاه از خاک اقدام کنید. گیاه را به آرامی از خاک خارج کنید و قبل از قرار دادن گیاه در گلدان جدید خاک اضافی را از اطراف ریشه جدا کنید. همچنین در این مرحله باید ریشههای پوسیده و مرده را هم جدا کنید. البته باید در محلهای برش از قارچکش استفاده کنید. گیاه را در گلدان جدید قرار دهید، ریشههای گیاه را روی خاک پخش کنید و گلدان را با خاک مناسب پر کنید. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه، تا یک هفته پس از تعویض گلدان گیاه را آبیاری نکنید.
زمستانگذرانی
در زمستان، اچوریا نمیتواند در فضای باز زنده بماند و نمیتواند دمای زیر صفر را تحمل کند. اگر از اچوریا در فضای باز نگهداری میکنید، بهترین روش برای زمستانگذرانی گیاه این است که آن را به فضای بسته انتقال دهید. البته لازم نیست مکانی بسیار گرم را برای نگهداری از اچوریا انتخاب کنید و محیطی با دمای بالاتر از ۷ درجهی سانتیگراد مناسب خواهد بود. اچوریا در ماههای سردتر سال به خواب میرود و به آبیاری زیادی نیاز ندارد. در این مدت، ماهی یک بار آبیاری کافی است.
تکثیر گیاه اچوریا
پرورش دادن چند اچوریای دیگر، میتواند به اندازهی کافی جالب و سرگرمکننده باشد. اچوریا به راحتی از طریق کاشت بذر، استفاده از پاگیاه و به روش قلمهزنی ساقه یا برگ تکثیر میشود. قلمه گرفتن راهکاری عالی برای جلوگیری از ساقدار شدن گیاه است و بهترین زمان برای این کار فصل بهار است.
وسایل مورد نیاز برای قلمهزنی:
- سینی
- خاک مخصوص کاکتوس
- کیسهی پلاستیکی
- گلدانی با سوراخهای زهکشی به تعداد کافی
- قیچی باغبانی کاملاً تمیز (برای قلمهزنی ساقه)
برای تکثیر اچوریا به روش قلمهزنی ساقه یا برگ مراحل زیر را اجرا کنید:
- تعدادی از برگهای اچوریا را خیلی آهسته به طرفین تکان دهید تا از گیاه جدا شوند. از آنجا که همهی برگها به گیاه جدید تبدیل نمیشوند، همیشه بیشتر از یک برگ را برای تکثیر جدا کنید. اگر ساقهی گیاه بیش از اندازه بلند و کشیده شده است، میتوانید آن را برای قلمهزنی جدا کنید.
- اگر میخواهید از پاگیاه یا تنهجوش برای تکثیر استفاده کنید، آنها را با احتیاط از گیاه اصلی جدا کنید.
- برگها، ساقه، پاگیاه یا تنهجوش جدا شده را به گونهای داخل سینی بگذارید که روی هم قرار نگیرند و چند روز صبر کنید تا در محلهای برش پینه تشکیل شود.
- بعد از تشکیل پینه، قلمهها را به گونهای داخل گلدان بکارید که قسمت پینهدار آنها داخل خاک قرار بگیرد و برای پر کردن گلدان از خاک مخصوص کاکتوس یا ساکیولنت استفاده کنید.
- خاک را با اسپری کردن آب مرطوب کنید، گلدان را با کیسهی پلاستیکی بپوشانید و آن را در مکانی آفتابگیر قرار دهید تا گیاه جدید جوانه بزند. البته نباید قلمههای کاشتهشده در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند.
- هنگامی که رشد گیاه جدید را مشاهده کردید به این معنی است که قلمهها به اندازهی کافی ریشه زدهاند. میتوانید همانگونه که گیاهان بالغ را آبیاری میکنید، این گیاه جدید را هم آبیاری کنید اما بهتر است این کار را به تدریج انجام دهید.
- پس از گذشت نزدیک به یک ماه از کاشت قلمهها، در انتهای آنها یک رزت کوچک شروع به رشد میکند. نباید قلمه را از این رزت کوچک جدا کنید چرا که انرژی و مواد مغذی مورد نیاز گیاه جدید را تأمین میکند. به تدریج و با رشد گیاه جدید، قلمهها چروکیده شده و میمیرند.
تکثیر گیاه اچوریا با کاشت بذر
ابتدا باید بستر مناسب برای کاشت بذر را آماده کنید. برای کاشت بذر میتوانید از خاک مخصوص کاکتوس و ساکیولنت استفاده کنید یا اینکه خودتان یک خاک مخلوط مناسب تهیه کنید. این خاک مخلوط باید از ۶۰ درصد خاک، ۳۰ درصد ماسهی درشت و ۱۰ درصد پرلیت تشکیل شده باشد.
خاک آماده شده را درون گلدانی بریزید که به تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشد. بذرها را به گونهای روی خاک پخش کنید که بین آنها مقداری فاصله باشد. خاک را مرطوب کنید و گلدان را با کیسهی پلاستیکی بپوشانید تا رطوبت خاک حفظ شود. گلدان را در مکانی آفتابگیر قرار دهید اما مراقب باشید در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد.
برای ایجاد تهویه، هر روز به مدت یک ساعت گلدان را از پوشش پلاستیکی خارج کنید. دمای ایدئال برای جوانهزنی بذرها بین ۱۸ تا ۲۲ درجهی سانتیگراد است. بعد از گذشت نزدیک به سه هفته، باید جوانهزنی بذرها آغاز شود. هنگامی که جوانهها به رزتهایی کوچک تبدیل شدند، پوشش پلاستیکی را بردارید. خاک را کمی مرطوب نگه دارید و اجازه ندهید خاک خشک شود.
شرایط را برای دریافت نور کافی اما غیرمستقیم فراهم کنید. وقتی رزتهای کوچک به نهالهای بذری تبدیل شدند، هر سه یا چهار روز یک بار و همزمان با خشک شدن سطح خاک آنها را آبیاری کنید.
گلدهی گیاه اچوریا
در گونهی اچوریا تنها گیاهانی گل میدهند که حداقل چهار فصل از بالغ شدنشان گذشته باشد. گلهای اچوریا در انتهای ساقههایی شکوفا میشوند که تنها برای گلدهی از گیاه اصلی منشعب میشوند. این گلها که معمولاً در بهار و تابستان میتوانید آنها را مشاهده کنید رایحهی خاصی ندارند. میتوانید با مراقبتهای زیر به گلدهی اچوریا کمک کنید:
- جدا کردن گلهای پژمرده
- تغذیهی گیاه با کودهای مخصوص گلدهی؛ ماهی یک بار از نیمهی فروردین تا نیمهی شهریور
- تأمین نور کافی؛ حداقل ۶ ساعت در روز
- تنظیم دمای محیط
- استفاده از خاکی با زهکشی مناسب