دسته بندی محصولات کشاورزی از لحاظ روند تولید و رویش:
محصولات طبیعی:
محصولات طبیعی محصولاتی هستند که عاری از بقایای مواد شیمیایی مصنوعی بوده و حاصل تولید در مناطق طبیعی و دست نخورده میباشند و انسان در تولید این محصولات هیچ نقشی نداشته و تنها برداشت این محصولات توسط انسان صورت می گیرد.
در تولید این محصولات به دلیل ویژگی های اقلیمی، شرایط خاص اکولوژی مانند مناطق دیم، مرتع، جنگل و عدم دسترسی به مواد شیمیایی، به صورت معمول از هیچگونه نهادههای شیمیایی در طول سال های مدید استفاده نشده است. این محصولات معمولا در قالب استاندارد “موقعیت جغرافیایی” و ارگانیک گواهی میشوند.
صدور گواهی محصولات طبیعی(Natural) در بخش های مختلف از جمله مزارع، باغات، صنایع تولید نهاده های کشاورزی، صنایع تولید داروهای گیاهی و آرایشی بهداشتی، صنایع تولید مواد غذایی و خوراکی یا صنایع تبدیلی قابل اجرا می باشد.
شرکت سبز گواه نیز فرآیند بازرسی و صدور گواهینامه بازرسی را برای این محصولات انجام میدهد.
محصولات ارگانیک:
در تولید و فرآوری به روش ارگانیک (زیستی) از کودهای شیمیایی، سموم، هورمونها و دگرگونی ها و دستکاریهای ژنتیکی استفاده نمیشود. کشاورزی زیستی، یک سیستم مدیریتی جامع است که کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فرآوری و انتقال به مصرف کننده، سلامت خاک، گیاه، حیوان، انسان، میکروارگانیسمها، محیط سیاره زمین به عنوان یک موجود زندهی واحد، اصول اکولوژیکی، محیط زیست، اصول عدالت و روابط اجتماعی، احترام به مخلوقات و اصول پایداری زیستی در آن مد نظر است. کلیه مراحل تولید تا عرضه (فرآوری، بسته بندی، نگهداری، حمل و نقل، شرایط کاری، شرایط اجتماعی و برچسب گذاری) این محصولات تحت کنترل، بازرسی و نظارت سازمان و مرکز دارای صلاحیت (شرکت های بازرسی مورد تایید مرجع ذیصلاح) قرار گرفته و در نهایت محصول مطابق با الزامات و استاندارد معتبر ارگانیک (ملی و بین المللی) گواهینامه دریافت می کند.
محصولات گواهی شده:
محصولاتی هستند که تولید آنها براساس عدم استفاده و یا مصرف در حد مجاز از نهاده های شیمیایی صورت میگیرد. آنالیز و کنترل در موارد مدنظر (به طور مثال عدم وجود نیترات، سرب، آنتی بیوتیک و… ) مطابق با استانداردها و آییننامههای مربوطه صورت می گیرد. فرآیند بازرسی برای این محصولات به صورت موردی بوده و در آن رابطه گواهی صادر میشود.
محصولات IPM و محصولات تولید شده براساس آییننامه تشویقی نمونهای از این محصولات میباشد.
IPM:
مدیریت تلفیقی آفات (IPM)شامل به کارگیری مجموعهای از روشهایی است که ضمن دستیابی به کنترل اقتصادی و پایدار آفت، استفاده از مواد شیمیایی و در نتیجه خطرات زیستمحیطی را به حداقل میرساند. از آنجایی که جمعیت آفت و روشهای کنترل آن تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر نوع رقم، نوع خاک، توپوگرافی، پیشینه کشت، شرایط آب و هوایی و …. قرار میگیرد لذا برای هر منطقه ارائه یک برنامه مدیریتی بر مبنای یافتههای تحقیقاتی امری ضروری است.
آییننامه تشویقی (استاندارد تشویقی):
محصولات گواهی شده براساس استاندارد تشویقی در تولید کشاورزی را با عنوان “محصولات گواهی شده” میشناسیم که در دستهبندی و نامگذاری عمومی محصولات، در دسته محصولات سالم قرار میگیرند.
تولید محصول در واحدهای تولیدی براساس رعایت نسبی اصول و مبانی کشاورزی پایدار صورت می گیرد.
محصولات گپ:
GAP در واقع علامت اختصاری GOOD AGRICULTURAL PRACTICES می باشد و به معنی عملیات خوب کشاورزی می باشد و مجموعه ای از عملیات اصولی و فنی می باشد که در تولید محصولات کشاورزی رعایت می گردد و عبارت است از کلیه فعالیت های مرتبط با مدیریت عملیات خوب و مناسب تولید محصولات کشاورزی در مراحل کاشت، داشت، برداشت، جداسازی، بسته بندی، نگهداری و حمل و نقل محصول و یکی از پیش نیازهای اجرای سیستمهای مدیریت ایمنی مواد غذایی به ویژه میوه و سبزی که حالت تازه خوری دارند، محسوب می شود.