قارچ یکی از گیاهانی است که در سطح جهان به دلیل خواص بی اندازه ای که دارد همواره مورد توجه بوده است. قارچ ها می توانند در فرم و شکل های زیبایی رویش کنند. گرچه بعضی از آن ها دارای خواص دارویی بی نظیری است، برخی از آن ها نیز سمی و کشنده هستند. و از آنجایی که برخی از این قارچ ها به یکدیگر شباهت دارند روش تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی بسیار اهمیت دارد.
برای تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی نمی توان یک راه حل کلی ارائه کرد چرا که برای انجام این کار نیاز به اطلاعات دقیقی است در رابطه با انواع خانواده های قارچ ها. با این وجود برخی از روش ها وجود دارند که از طریق ظاهر می توانند به شما در تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی کمک کنند. اما باز هم تاکید می کنیم که این روش ها نمی توانند ۱۰۰ درصد مورد اطمینان باشند.
هنگامی که شما می خواهید نوع قارچ را تشخیص دهید نمی توانید تنها به این که روی درخت رشد کرده است یا نه، حیوانات از آن تغذیه می کنند یا نه و … اکتفا کنید. برخی از حویانات می توانند انواع قارچ سمی را مصرف کنند بدون این که تحت تاثیر آن قرار گرفته و دچار بیماری شوند.
انواع قارج در حالت کلی :
به طور کلی و صرف نظر از ویژگی های منحصر به فردی که هر نوع قارچ دارد، قارچ ها را می توان به دو دسته خوراکی و سمی تقسیم کرد.
-
قارچ خوراکی :
همان طور که از نام این نوع قارچ مشخص است شما می توانید از این قارچ برای تهیه انواع غذا استفاده کنید. بهترین راه برای این که قارچ خوراکی را تشخیص داد این است که از یک متخصص آشنا به دسته های مختلف قارچ استفاده کرد.
-
قارچ سمی :
همان طور که از نام این نوع قارچ مشخص است مصرف این قارچ برای انسان مضر است و حتی می تواند تهدید مرگ برای آنها باشد. بسته به نوع قارچ سمی علائمی که ظاهر می شود متفاوت است و بعد از ۳ الی ۶ روز مصرف آن ها می تواند منجر به مرگ افراد شود. علائم مسمومیت قارچ عبارتند از سرگیجه، مشکلات تنفسی، اسهال، استفراغ و کم آبی بدن.
به طور کلی باید از چه نوع قارچ هایی پرهیز کرد؟
۳ قاعده ای که در این قسمت به آن ها اشاره می شود کامل نیستند ولی به طور عمده به قارچ هایی اشاره میکند که احتمال سمی بودنشان بالا است. پس تصور نکنید اگر قارچی در یکی از این ۳ دسته وجود نداشت برای مصرف مناسب است.
اگر شما قارچ سفید رنگی دید که ساقه و کلاهک آن سفید رنگ است بهتر است که از آن مصرف نکنید. ممکن است که شما یک قارچ خوراکی را از قلم انداخته باشید اما ممکن هم هست که یک قارچ مرگبار از خانواده Amanita را مصرف نکرده باشید.
از خوردن قارچ هایی که کلاهک قرمز رنگ دارند اجتناب کنید. شاید ظاهری جذاب و خوشمزه داشته باشند اما احتمال سمی بودن آن ها نیز وجود دارد.
گونه ای از قارچ وجود دارد که دارای کلاهک قرمز رنگ با لکه های سفید روی آن است. نام این نوع قارچ Fly Agaric است که در بین درختان رشد می کند. ظاهر این قارچ شاید خیلی فریبنده باشد اما احتمال سمی بودن آن نیز بسیار بالا است.
همان طور که گفته شد برای تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی نمی توان یک روش کلی بیان کرد. از طرف دیگر ظاهر برخی از قارچ ها متناسب با شرایط آب و هوایی که در آن رشد کرده اند متفاوت است با سایر مکان ها. پس ممکن است که از یک خانواده باشند ولی دارای کمی تفاوت ظاهر. پس بهترین روش تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی این است که شما شناخت خیلی عمیقی از انواع خانواده قارچ ها داشته باشید. با این وجود باز هم نمی توان ۱۰۰ درصد مطمئن بود که آیا باید آن را مصرف کرد یا نه.
معرفی انواع خانواده قارچ ها :
Agarics :
قارچ های خوراکی که در این دسته قرار دارند معمولا دارای تارهای صورتی، سفید و یا سیاه هستند. که در کلاهک قارچ قرار دارند. با این حال این خانواده از قارچ ها، دارای قارچ سمی نیز هستند و که شبیه به همان نوع خوراکی قارچ است. برای این که شما بتوانید در تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی این خانواده موفق باشید باید قارچ را بو کنید. اگر قارچ بوی مطبوعی داشت به احتمال زیاد قارچ خوراکی است. اما اگر بویی شبیه به مواد شیمیایی داشت احتمالا سمی است.
Boletus :
تشخیص این نوع قارچ و همچنین قارچ هایی که در خانواده Suillus و Leccinum قرار دارند ساده است. چرا که این نوع قارچ ها قسمت زیری کلاهکشان بسته است و دارای تارهای قابل مشاهده نیستند. اگر شما با این نوع قارچ مواجه شدید که سفید، کرمی رنگ یا زرد رنگ بود و کلاهک و ساقه قرمز رنگ نداشت و بعد از خرد کردن آن رنگش به آبی تغییر پیدا نکرد، احتمالا قارچ خوراکی است.
Milkcaps :
بیشتر قارچ هایی که در این خانواده قرار دارند سمی هستند. زمانی که شما به تارهای داخلی درون کلاهک قارچ دست می زند یک ماده از آن خارج می شود. برخی از قارچ های این خانواده خوراکی هستند اما به دلیل سمی بودن عمده آن ها بهتر است که از این نوع قارچ دور بمانید.
Russulas :
قارچ هایی که در این خانواده قرار دارند، تارهای داخل کلاهک و ساقه ای بسیار شکننده هستند که می توان آن ها را به سه دسته تقسیم کرد. قارچ هایی که سمی خطرناکند، قارچ هایی که بسیار لذیذ هستند و دسته سوم قارچ هایی که طعم جالبی ندارند ولی سمی هم نیستند. برای تشخیص این نوع قارچ نیاز به مطالعه بسیار زیاد در این زمینه است اما به زور کلی اگر تکه ای ای کوچک از این قارچ را ببرید و روی زبان خود بگذارید و احساس سوزش کنید، این قارچ سمی است. البته این آزمایش را فقط زمانی اجام دهید که مطمئن هستید قارچ از خانواده Russulas است.
AmanitasDeath :
قازچ هایی که در این دسته قرار میگیرند عمدتا سمی هستند و بهتر است اگر در زمینه تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی تازه کار هستید، چندان به اطلاعات خود در این زمینه اکتفا نکنید.
سوال های رایج در مورد تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی :
برای تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی روش های مختلفی وجود دارد که شما باید قبل از استفاده از آن ها به یک سری سوالات پاسخ دهید. به عنوان مثال :
قارچ مورد نظر کجا رشد می کند، در جنگل، چمنزار یا درسخت. اگر روی درخت رشد می کند، چه نوع درختی است؟
آیا قارچ به تنهایی رشد کرده است یا به صورت گروهی و حلقه ای؟
آیا قارچ بوی خاصی می دهد؟
آیا قارچ هنگام بریدن یا کنده شدن تغییر رنگ می دهد؟
اندازه، شکل، بافت و رنگ کلاهک قارچ چیست؟
اندازه و شل و بافت قارچ چگونه است؟ آیا روی ساقه و کلاهک آن طرح های خاص وجود دارد؟ دارای بافت انعطاف پذیر یا شکننده است؟
چه زمانی از سال رشد می کنند؟
روش تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی :
برای تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی بهتر است که از خانواده های مختلف قارچ در شرایط آب و هوایی مختلف عکس داشته باشید تا بتوانید با مقایسه کردن تا حد امکان بهترین تخیص را داشته باشید.
شما می توانید با اطلاع از رنگ هاگ قارچ بتوانید نوع آن را تا حد زیادی درست تشخیص دهید. برای انجام این کار می توانید خیلی راحت ساقه را از قارچ جدا کنید و سر قارچ را برای چند ساعت روی کاغذ قرار دهید. شما می توانید با تطبیق این رنگ، با رنگ هایی که قارچ خوراکی و سمی دارند به راحتی قارچ ها را از هم تشخیص دهید.
با این وجود تمام روش هایی که وجود دارد، اگر همچنان نیز در تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی چندان موفق نیستید ناراحت نباشید چرا که انجام این کار نیاز به تخصص زیادی دارد.